ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ! (Του Νότη Μαυρουδή)

ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ!

Τις προάλλες πήγα ξανά θέατρο, για να παρακολουθήσω μια ενδιαφέρουσα θεατρική παράσταση που παιζόταν όμως σε έναν άγνωστο χώρο, σε τόπο που έπρεπε να ψάξεις για να τον ανακαλύψεις, ανάμεσα σε παλαιά εγκαταλειμμένα κτήρια, παλαιά εργοστάσια, στις ερημικές, τα βράδια, περιοχές τού Βοτανικού, μακριά από το κέντρο τής πόλης…
Τέτοιες θεατρικές σκηνές, δημιουργήθηκαν και αναπτύχτηκαν μέσα σε λίγα χρόνια, όταν τα γνωστά μεγάλα θέατρα δεν αρκούσαν για να καλυφθούν οι ανάγκες τού εγχώριου θεατρικού δυναμικού. Θεατρικές Σχολές, Εργαστήρια, Σεμινάρια γύρω από την υποκριτική Τέχνη, συνέβαλαν στην ανάπτυξη ενός κόσμου, ο οποίος έχει «ταχθεί» να υπηρετήσει έναν χώρο από τον οποίο η επιβίωση δεν εξασφαλίζεται… Ωστόσο, οι νέοι απόφοιτοι από τις Σχολές Θεάτρου, προστίθενται σε ένα μεγάλο μίγμα εκκολαπτόμενων ηθοποιών, οι οποίοι θα πρέπει να περάσουν από δοκιμασίες και… ξεκαθάρισμα, ώστε να προχωρήσουν οι ταλαντούχοι και να ξεχωρίσουν εκείνοι που βρίσκονται μέσα στο κλίμα τής εποχής και έχουν καλή επαφή με το βαθύτερο νόημα του θεατρικού γίγνεσθαι.

Οι θεατρικοί χώροι, τουλάχιστον στην Αθήνα, είναι… αμέτρητοι! Κυκλοφορεί ότι ανεβαίνουν γύρω στις 1500 θεατρικές παραστάσεις το χρόνο !!! Αριθμός που μαρτυρεί τη μεγάλη ζήτηση, αλλά και την ανάγκη έκφρασης των νέων ομάδων-θιάσων. Βέβαια, από αυτές τις παραστάσεις θα μείνουν όσες είναι πραγματικά οι πιο ενδιαφέρουσες. Δεν το βάζει η σκέψη μας πως οποιοσδήποτε χώρος, μετατρέπεται εν δυνάμει σε… θεατρική σκηνή. Ένα γκαράζ, μια αποθήκη, μια βιοτεχνία, ένα ανήλιαγο υπόγειο, ένα κελάρι, μια ταράτσα, μερικές φορές ένα διαμέρισμα !!! Οτιδήποτε μπορεί να φιλοξενήσει έστω 30, 40, 50 άτομα, να στηθεί μια σκηνή, ένα απλό-λιτό σκηνικό, θα μπει στη διαδικασία να μεταμορφωθεί σε θέατρο, σε θέαμα, σε θεατρική διάθεση.
Θα επιθυμούσα, σ’ αυτό το σημείο, να «παίξουμε» λίγο και τη λέξη «θέατρο», να την αντικαταστήσουμε με μια άλλη λέξη που έχει πολλές ομοιότητες, κοινά στοιχεία και σχεδόν παρόμοιες αιτίες εκκίνησης, προέλευσης, πηγές έμπνευσης… Αυτά τα στοιχεία τα συναντάμε και στη Μουσική.
Αναφερόμενος στο θέατρο, σκέφτομαι παράλληλα τη Μουσική ως Τέχνη. Αλλά, και οι σπουδαστές τού θεάτρου, μαζί με τους σπουδαστές τής Μουσικής, είναι-κατά τη γνώμη μου-ένας παράλληλος κόσμος με πολλές ομοιότητες. Άδικα οι σπουδές σε μια θεατρική Σχολή διαρκούν τρία χρόνια, ενώ της Μουσικής, δέκα τουλάχιστον…

Τώρα πια, όλες αυτές οι θεατρικές ομάδες, οι θίασοι, τα «μπουλούκια» όπως τα λέγανε παλαιότερα, ανεβάζουν και παρουσιάζουν έργα απαιτητικά, κλασικών και σύγχρονων θεατρικών συγγραφέων. Δεν διστάζουν να ανεβάζουν πρωτοποριακές, πειραματικές και ανατρεπτικές παραστάσεις, διακινδυνεύοντας να μην μπορέσουν να «αγγίξουν» το κοινό, με αποτέλεσμα να μην «κόβονται» εισιτήρια, τα οποία θα «επέτρεπαν» να συγκεντρωθεί ένα μικρό ποσόν προς επιβίωση…
Γνωρίζω αρκετό τέτοιον κόσμο και τον θαυμάζω! Νέα παιδιά, τα οποία προέρχονται κυρίως από τη μεσαία και εργατική τάξη. Βιώνουν την περιπέτεια, την οποία έχουν επιλέξει με απόλυτη συνείδηση των δυσκολιών. Βασική τους έγνοια, το θεατρικό μεράκι και αυτό νοιάζονται να ικανοποιήσουν πρωτίστως. 
Τα ίδια και στον μουσικό χώρο. Από παλιά γνωρίζω παιδιά επίμονα, «ξεροκέφαλα», τα οποία δεν σκεφτόντουσαν το κέρδος και το χρήμα, αλλά τις κιθάρες, τα πιάνα, τα έγχορδα, τα πνευστά, τα μπουζούκια και τα κλαρίνα. Δεν νοιαζόντουσαν για το πού θα τους οδηγήσει αυτή η αποστολή τής αφοσίωσης και της σκληρής μελέτης. Πειραματόζωα και αυτοί της εποχής τους, στοχεύανε κατ’ εξοχήν στην αισθητική και ηχητική απόλαυση… Πολλοί από τη γενιά μου, ταλαντούχοι και πείσμονες… Δον Κιχώτες, κατέληξαν να παίζουν σε ακατάλληλα μαγαζιά για να επιβιώσουν, φτάνοντας στο σημείο να γίνουν «θύματα» του ονείρου τους.
Είχα την ευκαιρία να γνωρίζω πολλούς απ’ αυτούς, από την εποχή των μπουάτ τής περιοχής τής Πλάκας, της δεκαετίας του 1960, σε μια εποχή που γεννούσε όνειρα για μια «καλύτερη ζωή»…

Σήμερα, αυτός ο κόσμος του ονείρου, δεν εξαφανίστηκε. Δεν χάθηκε. Ανανεώθηκε! Εξακολουθεί να υπάρχει με δυναμική. Έχει πείσμα, επιμονή, αντοχές, τσαγανό, πιστέψτε με. Τον συναντάς σε μικρές ομάδες θεάτρου, σε μικρά ορχηστρικά σχήματα, σε κομπανίες, σε ροκ γκρουπάκια, μέσα στις αμέτρητες νυχτερινές σκηνές τής πρωτεύουσας. Τον συναντάς σε ομάδες χορού. 
Οργασμός! Η αδυναμία και η οικονομική παράλυση τού υπουργείου Πολιτισμού, η απανταχού απουσία του, οι υποστηρικτικές του πρωτοβουλίες, οι «ως όφειλε» κινήσεις του, ανύπαρκτες, δεν έχουν πτοήσει όλον αυτόν τον ονειροπόλο κόσμο. Τον δυσκολεύει, τον εμποδίζει, τον αποθαρρύνει στιγμιαία, τον περιορίζει ενδεχομένως. Δεν τον εξαφανίζει. Αντιθέτως, τον πεισμώνει και τον προσγειώνει στο να σκέφτεται πως το όνειρο θα πρέπει ο ίδιος να το παλέψει, μόνος του, με νύχια και με δόντια.

Ο σημερινός κόσμος τού θεάτρου δεν μπορεί και δεν νομιμοποιείται να γράψει την ιστοριογραφία του δίχως να συμπεριλάβει τις τόσες δράσεις αυτού του… περιθωριακού υπαρκτού κόσμου των μικρών και πολλών εν δράση θεάτρων.
Η θεατρική συνείδηση δεν δημιουργείται πλέον μόνο από τους παλαιούς και καταξιωμένους ηθοποιούς, οι περισσότεροι των οποίων είχαν και τη δυνατότητα της κινηματογραφικής και τηλεοπτικής παρουσίας στα παλαιότερα χρόνια. Η δημιουργία θεατρικής συνείδησης αποκτάται με το να συμπεριλαμβάνονται στην δράση και οι νεότερες γενιές των ηθοποιών, οι οποίοι συμμετέχουν ακούραστα στη συνέχιση της θεατρικής παράδοσης στη χώρα μας.
Την ίδια σκέψη έχω και για τη Μουσική, παρ’ όλο που έχασε, στην διάρκεια της κρίσης, ένα μεγάλο πλεονέκτημα, το οποίο την καθιστούσε προνομιακή Τέχνη, και αυτό ήταν η δισκογραφία, η οποία εξασφάλιζε και εξουσίαζε κατά πολύ την ύπαρξή της, αλλά αυτό είναι ένα ξεχωριστό θέμα…

Νότης Μαυρουδής
Δεκέμβριος 2017

Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)